یادی از استانکوی بزرگ
استانکو پوکلهپوویچ نامی آشنا و ماندگار برای پرسپولیسیها و امروز سالگرد درگذشت او است. برای ماندگاری او همین بس که پس از انقلاب نخستین قهرمانی در لیگ سراسری با هدایت او حاصل شد.
به گزارش سایت رسمی باشگاه پرسپولیس، همه پرسپولیسیها حتی آنهایی که در دهه 70 پا به این دنیا نگذاشته بودند، حتما نام استانکو پوکلهپوویچ را از لابهلای تمجیدهای بازیکنان آن دوران فوتبال ایران، وقایعنگاریها و مربیان موفق کرواتی چون برانکو ایوانکوویچ که به ایران آمدند، شنیدهاند.
او سه دهه قبل به فوتبال ایران و پس از آن به پرسپولیس آمد، اثر خود را باقی گذاشت و رفت. او در 80 سالگی و در 24 دسامبر 2018 (معادل 3 دیماه 1397) چشم از جهان فرو بست.
استانکو ابتدا با هدایت تیم ملی، به فوتبال ایران معرفی شد. بیتردید تاثیر او در تغییر شکل بازی فوتبال ایران و تبدیل فوتبالی که ارایه میداد به فوتبالی تاکتیکی، منظم و هدفمند در تمام خطوط قابل کتمان بود.
او با خودش تخته و گچ و مهره را برای توضیحات تاکتیکی به شکل جدیتری وارد فوتبال ایران کرد و البته آنهایی که از ابتدای حضورش نمیخواستند به موفقیت برسد همین کار را هم آماج حملات تند انتقادی قرار میدادند.
بعضی نیز میگفتند؛ فوتبال را در زمین بازی میکنند و نه روی تخته! هر چند موسیقی را هم با ساز مینوازند ولی نتها را روی کاغذ میآورند.
تیم ملی به آسیا رفت و فوتبالی متفاوت و مدرنتر را اجرا کرد اما ناکامی در گلزنی و البته شوک مصدومیت سنگین علی دایی به تیم مانع کسب نتیجه و ادامه آن مسیر درست شد. استانکو را غضب کردند و رفت.
رفت تا او و پرسپولیس قسمت هم باشند.
در دورهای که پرسپولیس هنوز درگیر تبعات ناشی از خانه نشین شدن علی پروین در دوره دوری 5 ساله بود، بالاخره پرسپولیس و استانکو به هم رسیدند و شد آن چه که باید میشد.
20 سال از آخرین قهرمانی در لیگ گذشته بود. پرسپولیس سال 1354 در سومین دوره جام تخت جمشید قهرمان شد. در دو دوره بعدی دستش از جام کوتاه ماند. دوره ششم در سال 57 نیمه کاره رها شد. پس از آن لیگ برگزار نشد تا فصل ۶۹–۱۳۶۸که یک دوره جام قدس برگزار شد و در ادامه، لیگ آزادگان که در آن زمان بالاترین سطح رقابتهای باشگاهی فوتبال ایران بود از سال 1370 آغاز به کار کرد.
در این فاصله مسابقات فوتبالی به شکل استانی به حیات خود ادامه داد و البته این از بداقبالی نسلی استثنایی از فوتبالیستها بود که در نیمه دوم دهه 50 و در دهه 60 ظهور کرده بودند و البته اگر در آن سالها لیگ برگزار شده بود اکنون علی پروین با فاصله، رکورددار قهرمانیها بود.
واما پرسپولیس با برگزاری دوباره رقابتهای لیگ سراسری در 5 دوره نخست تحت تاثیر مسایل گوناگون از قهرمانی دور ماند تا سال 1374 و پنجمین دوره لیگ آزادگان. همان فصلی که استانکو هدایت تیم را برعهده گرفت.
با هدایت استانکو در دو دوره پیاپی قهرمان شدیم. در دورانی که بازیکنانی نظیر مجتبی محرمی، احمدرضا عابدزاده، کریم باقری، حسین عبدی، افشین پیروانی، مهدی مهدویکیا، نعیم سعداوی، جواد منافی، بهروز رهبریفرد، رضا شاهرودی، مهرداد میناوند، ادموند بزیک و … در پرسپولیس توپ میزدند.
اثر او البته فقط در کسب جامها نبود چون شخصیت و فلسفه کاری او در پرسپولیس ونزد شاگردانش به یادگار ماند و در سالهای پس از آن نیز خودنمایی کرد. تاثیر او را میشد در تفاوت عملکرد لژیونرهایی که از فوتبال ایران به اروپا رفتند و در تیم ملی یا پرسپولیس شاگردش بودند مشاهده کرد. اصلا اغراق نیست اگر بخشی از شخصیت و موفقیت تیم رویایی فوتبال ایران که به جام جهانی 1998 رفت را نیز نتیجه کارکرد او بدانیم. پرسپولیس استانکو سایر تیمها را نیز متاثر از خود کرد چنانکه در سالهای اخیر حتی رقبای پرسپولیس شروع به تاثیر پذیرفتن از آن کردند. همانطور که در دهههای 50 و 60 هم شاهد این پدیده بودیم.